Tegenstanders van ontpolderen worden nogal eens met de Langetermijnvisie Schelde-estuarium 2030 (LTV) geconfronteerd. Politici in Middelburg schermen graag met dit rapport. Is die visie wel zo evenwichtig en zal die visie tot 2030 stand kunnen houden?
In 2001 verscheen die visie met de drie inmiddels overbekende functies: Veiligheid tegen overstromen, Toegankelijkheid van de Scheldehavens en Natuurlijkheid van het ecologische systeem. Nu, zes jaar verder, staat het met die drie onderwerpen er alles behalve rooskleurig voor:
Toegankelijkheid
De havengemeenschap van Antwerpen heeft in niet mis te verstane bewoording aangegeven dat de komende verdieping voor schepen met een diepgang van 13,1 meter absoluut onvoldoende is. Havenschepen Delwaide heeft dat recentelijk bij zijn afscheid weer eens op de hem karakteristieke manier benadrukt.
Natuurlijkheid
De LTV werd door de milieubeweging al direct getypeerd als “afgedwongen, haastwerk en verarmd”. En terecht, want er zijn belangrijke onzekerheden. Het grote probleem in een estuarium als de Schelde is dat de gevolgen van een verdieping op het ecologische systeem niet te voorspellen zijn. In een natuurgebied als de Westerschelde mag niet ingegrepen worden als de gevolgen niet bekend zijn. In de plannen gaat men er dan ook vanuit dat de verdieping geen schadelijke gevolgen heeft, mocht dat later toch het geval zijn, dan moet alsnog 3000 hectare ontpolderd worden. Het mooie Zeeuwse landschap is een soort sluitpost geworden.
Veiligheid
In de Ontwikkelingsschets wordt alleen over de veiligheid van het Belgische gedeelte van het Schelde-estuarium gesproken; alsof de veiligheid van het Nederlandse gedeelte tot 2030 geen aandacht behoeft. Inmiddels weten we beter. Aan twee Zwakke Schakels in de Westerschelde wordt hard gewerkt en Rijkswaterstaat heeft in 2006 alle dijken, sluizen en gemalen gecontroleerd aan de hand van de wet op de Waterkeringen. Minder dan de helft van de dijken in Nederland voldoen niet aan de wettelijke veiligheidsnorm. In Zeeland voldoet maar liefst 90 % van de dijken niet aan de norm. Niets daarvan is bij het uitwerken van de LTV aangepakt; het werd zelfs niet genoemd. Overigens wil dit niet zeggen dat er in Zeeland echt onverantwoordelijke situaties voorkomen.
De drie functies van de LTV toegankelijkheid, natuurlijkheid en veiligheid kunnen respectievelijk als onvoldoende, onzeker en onvolledig getypeerd worden.
Landbouw
Het is evident dat die LTV geen stand kan houden. Die visie is geschreven in opdracht van de Technische Schelde Commissie, een overlegcommissie voor België en Nederland over de Westerschelde met betrekking tot de scheepvaart. Het belang van de scheepvaart komt dan goed tot zijn recht. Er moest ook rekening gehouden worden met het milieu en de veiligheid, want Vlaanderen kon maar niet over het Sigma-plan besluiten. Ondanks alle pogingen is niet echt rekening gehouden met de belangen van de agrarische sector. Zo staat in de LTV over de landbouw: “...Recreatie, visserij en landbouw worden in de LTV niet uitgebreid behandeld. Wel worden de consequenties van de visie voor die functies aangegeven...” Echte afweging heeft niet plaats gevonden. Praten over flankerend beleid bleef er voor de landbouw over. Zeeland is het slachtoffer geworden van het touwtrekken rond de vaargeulverruiming van de Schelde. Daar ligt de oorzaak dat er bij de Zeeuwse bevolking onvoldoende draagvlak voor ontpoldering is.
Onlangs werd bekend dat in Mexico tortilla (maisbrood) bijna in prijs verdubbelde omdat Amerika de maisoogst opgekocht had voor de productie van biobrandstof. Daarmee wordt geïllustreerd dat in de wereld van 2030 landbouwgrond hard nodig zal zijn. De LTV is onvolledig door niet het toekomstige wereldbeeld, de voedsel- en energiesituatie in 2030 in de studie mee te nemen. Het wordt hoog tijd dat de huidige langetermijnvisie Schelde-estuarium van tafel gaat.
Leendert van Melle
(artikel geplaatst in De Vliegende Hollander nr. 29 van 26 februari 2007en is geschreven op uitnodiging van de redactie)
Terug naar Startpagina
Terug naar Krantenartikelen
Terug naar Ikmaakmezorgen-artikelen